لیکا

واژه لیکا از عبارت light expanded clay aggregate به معنی دانه رس سبک منبسط شده گرفته شده است. این دانه‌ها از انبساط خاک رس در کوره‌های گردان با حرارتی حدود ۱۱۰۰ الی  ۱۲۰۰  درجه سانتیگراد بدست می‌آیند. دانه‌های لیکا دارای شکل تقریباً گرد و سطح زبر و ناهموارند. رویه میکروسکوپی خارجی دانه‌ها دارای خلل و فرج ریز و قهوه‌ای رنگ و بخش داخلی دانه‌ها دارای بافت سلولی سیاه رنگ می‌باشد.

هر دانه لیکا دارای فضاهایی است که مواد مغذی جذب آنها شده و به تدرج به گیاه میرسد و همچنین اکسیژن را به ریشه میرسانند که این امر در کشت هیدروپونیک اهمیت بسیاری دارد.
آب بین سنگریزه های لیکا به سرعت، عبور میکند و ریشه گیاهان سالم میماند و باعث افزایش حجم ریشه میشود.

بستر بسیار مناسبی در بسترهای باغبانی، کشاورزی و هیدروپونیک است.
از مزایای آن میتوان به این سه مزیت مهم اشاره کرد که pH خنثی دارد، ضد قارچ است و در برابر نفوذ حشرات مقاوم است.

استفاده از لیکا برای بستر کشت کاکتوس و ساکولنت:

یکی از موارد کاربرد لیکا طبق تجربه ی بدست آمده در بخش علمی و تحقیقاتی تک کاکتوس استفاده بر روی بستر کشت کاکتوس و ساکولنت میباشد به این صورت که بعد از اینکه جوانه های کاکتوس ها تا حدی رشد کردند و به مرحله ای رسیدند که به سمت خاک متمایل میشوند و حالت افتاده پیدا میکنند، از دانه های لیکا برای نگهداشتن جوانه ها میتوان استفاده کرد و لابه لای جوانه ها ریخته شود که جایگزین مناسبی به جای سنگ ریزه میباشد به دلیل اینکه تا حد زیادی رطوبت را نگه میدارد و این برای بستر کشت مهم است که رطوبت حفظ شود و مزیت دیگر این است که بر خلاف سنگ ریزه با وجود نور و رطوبت جلبک نمیبندد.

استفاده از لیکا برای گیاهان تازه خریداری شده:
اکثر گیاهانی که از گلفروشی‌ها خریداری شده‌اند دارای خاک مستعمل می‌باشند و پس از مدتی به علت آبیاری مداوم دچار کمبود اکسیژن می‌شوند. این امر موجب ریزش برگ در گیاهان زینتی می‌گردد. بنابراین با جایگزینی ترکیبی از لیکا و خاک جدید با خاک این گلدان‌ها، می‌توان مشکل تهویه را حل کرد.

استفاده از لیکا در قلمه‌زنی و ریشه‌زایی:
خاک مناسب قلمه‌زنی باید دارای تخلخل زیاد باشد، به طوری که آب ماندگی در خاک به وجود نیاید. آب ماندگی در پای قلمه پوسیدگی ایجاد می‌نماید.
برای حل این مشکل تا حد امکان از ماسه استفاده می‌نمایند. استفاده از ماسه مانع ازآب ماندگی در پای قلمه‌ها می‌شود و همچنین سبب تهویه مناسب می‌گردد. استفاده از ماسه دو مشکل اساسی دارد:
اول، سرعت نفوذ آب در ماسه زیاد است و در صورت زیاد شدن فاصله دو آبیاری، قلمه‌ها با مشکل کم آبی مواجه می‌شوند.
دوم، امکان وجود بیماری‌ها و آفات به صورت نهفته در ماسه‌ها وجود دارد. این آفات در شرایط مساعد گلخانه و تحت آبیاری و رطوبت کافی شروع به فعالیت می‌نماید و سبب از بین رفتن قلمه ها می‌گردند. در حالی که لیکا ضمن دارا بودن  ویژگی‌های  مهم ماسه (تهویه و زهکشی مناسب) به دلیل حرارت دیدن تا دمای c11000، عاری از هر گونه بیماری و آفت می‌باشد و همچنین قابلیت نگهداری آب در آن زیاد است.

به کار بردن لیکا برای پوشاندن خاک یا خاک پوش:
در بعضی از گیاهان روی خاک را به این دلیل می توان پوشیده نگه داریم چون باعث میشود که خاک، رطوبت را در خود بیشتر نگهداری کند، از فرسایش خاک جلوگیری میکند. گیاه به مواد غذایی، بهتر دسترسی پیدا می کند و افزودنی های غذایی خاک، به حداقل می رسد.
برای پوشاندن خاک و یا خاک پوش، روش های گوناگونی را به کار می برند مانند کاشت علف های دائمی، کاه، برگ، خاک اره و دانه های لیکا
به کار بردن خاک پوش هایی مانند علف های دائمی، برگ، کاه و خاک اره، احتمال آلوده بودن به آفت ها و عوامل بیماری زا را دارند.
دانه های لیکا را می توان مانند خاک پوش برای گلدان های زینتی، پوشش زمستانه مزارع توت فرنگی باشد.

به کار بردن دانه های لیکا به عنوان خاک پوش ، یکی از روش های نگه داری خاک به شمار می رود. به این دلیل که رطوبت را در خاک نگه می دارد و از افزایش حرارت در خاک، جلوگیری می کند، ساختار خاک را بهتر می کند و رشد علف های هرز را کاهش می دهد. همچنین دانه های لیکا برخلاف دیگر خاک پوش ها، آفت و عوامل بیماری زا و بذر علف های هرز ندارند و از این دید، یکی از خاک پوش های مناسب می باشد.